Pelgrimsreis Palestina Israël
In de Bergsingelkerk werd van 18 september tot 18 oktober de schilderijententoonstelling ‘Kom en Zie’ van Hans van der Waal geëxposeerd.
‘Kom en Zie!’ is een schildersproject gemaakt naar aanleiding van een ‘pelgrimsreis’ met een groep naar Palestina en Israël in april 2013. Tijdens de reis gaat het landschap in allerlei facetten aan je voorbij. De ontmoetingen met mensen tijdens een pelgrimsreis veranderen je innerlijk perspectief.
Ze werken op je in. Het dwingt je tot een diepe knieval, ook in schilderkunstige zin. Het gaat een eigen verhaal en leven leiden. Deze negen schilderijen gaan over de ontmoetingen met mensen van het land en hun verhaal, het landschap waarin ze leven. Deze reizen, die al enkele jaren worden georganiseerd door Meta Floor, hebben de titel: ‘Kom en Zie’.
Ontmoet mensen van het land en zie het met eigen ogen. Ervaar hoe de omstandigheden daar zijn. De groep deelt tijdens de reis de ervaringen met elkaar. Veel van deze ondervindingen zijn opgenomen in het boek: ‘Kom en Zie! Nieuwe pelgrims in het Heilige Land’, van Gied ten Berge, medereiziger van deze groep. Dit boek is uitgegeven bij uitgeverij Valkhof Pers. In dit boek zijn ook afbeeldingen van dit schildersproject opgenomen.
‘Kom en zie!’ – zo was de oproep van een groep vooraanstaande Palestijnse christenen in een in 2009 gepubliceerd document. Zij deden een beroep op pelgrims om naar het Heilige Land te komen om oog te hebben voor het Palestijnse lijden of was het een oproep tot politiek gekleurd toerisme?
Is een nieuwe vorm van pelgrimeren naar het Heilige Land mogelijk? Gied ten Berge ging op zoek naar antwoorden. De auteur onderzocht deze vragen tijdens een reis met een groep mensen die aan de oproep gehoor wilden geven vanuit een verbondenheid met jodendom en christendom. Ze wilden ‘grensgangers’ zijn met een open oog voor de actualiteit van het lLand. Ze bezochten heilige en ‘onheilige’ plaatsen en spraken met mensen aan beide zijden van de Israëlische Muur. ‘Kom en zie!’ vormt een bijdrage aan het thema ‘Pilgrimage for Justice and Peace’van de Wereldraad van Kerken en ziet de reis van paus Franciscus naar het Heilige Land als een voorbeeld: meervoudig verbonden, maar niet neutraal.
Bedoeïenenkamp voor de nederzetting Karmiel
In de schilderwerken zijn verscheidene personen weergegeven die de reizigers hebben ontmoet. Het zijn mensen met een ‘verhaal’. Deze verhalen nemen de medereizigers met zich mee. Maar dat verhaal moet worden doorverteld. De opzet van dit project is: een reizende tentoonstelling. De schilderijen (olieverf en tempera op linnen) zijn 180 graden te draaien, men krijgt dan een ander ‘perspectief’ te zien. Hoewel het lijkt dat er op de schilderijen iets van de werkelijkheid wordt getoond, zijn de schilderingen geënsceneerd met een achtergrond/omgeving waar de personen in worden opgenomen of waarin ze dreigen te verdwijnen. In het midden tussen de personen zijn abstractere vormen te zien. Vaak verwijzen ze naar de titel van het schilderij. Bovendien zijn er ook ‘storende’ grijze planken te herkennen: qua vorm en kleur komen zij overeen met de betonnen elementen van de scheidingsmuur van Israël en Palestina. Tegelijk hebben deze schilderijen door hun maatvoering reminiscenties met deze muurelementen. De schilderijen dragen de titels: ‘Brokstukken’, ‘Bron’, ‘Woestijn’, ‘Camouflage’, ‘Wortels’. ‘Brokstukken’: Één van de twee figuren is Elias Chacour, aartsbisschop van de Grieks-Katholieke kerk in Haifa. Boven hem hangt een icoon, waarop een donker fragment te zien is waar Maria met een handgebaar Christus vasthoudt die op haar schoot zit. Elias Chacour wil de weg van de verzoening blijven gaan, ondanks alle agressie en tegenslagen. Aan de andere zijde is een orthodox Joodse man te zien die voor de Klaagmuur in Jeruzalem staat. In zijn blik is iets van achterdocht te herkennen. Komen er nu brokken van deze muur af of vallen ze naar de muur toe?
