Opera DoelenEsemble 2 december – BeeldenStorm
DoelenEnsemble presenteert Peter-Jan Wagemans’ Opera:
BeeldenStorm
Zondag 2 december 2018, aanvang 20.30 uur
Reservering via bergsingelconcert@gmail.com, toegang €15.-
Het verhaal
We zijn in een kerkruimte waar een groep vluchtelingen tijdelijk onderdak heeft gekregen. Onder hen Tobi, een beeldhouwer en Isa, zijn zuster en dichteres. Tobi is politiek bevlogen: hij heeft een beeld gemaakt over de vrijheid en moet nu vluchten voor de wraak van de machthebbers. Isa moet mee omdat ze zijn zuster is. Zelf heeft ze nooit geprotesteerd, schrijft dromerige gedichten en is voornamelijk bang.
Het verhaal van Tobi en Isa is niet uniek, allemaal hebben ze een soortgelijke achtergrond.
Het koor heeft meerdere rollen: het zijn de twee kerkkoren, die hun religieuze muziek zingen in de vluchtelingenkerk. In andere scenes vormen ze de stem van de vluchtelingen zelf.
De muziek:
De opera begint met een parafrase van het gregoriaanse gezang. Wanneer het koor inzet, staat deze dicht bij het vroege contra punt van Magister Perotinus van de Notre Dame school. Hiermee wordt een muzikale verbinding gelegd met het muzikale verleden van de RK kerk.
Hier tegenover staat de parafrase op het Bach koraal waarmee de meeste scenes sluiten. Tegenover de macht en de praal van de RK kerk heb ik de soberheid van het vroege protestantisme gezet. De koraal schijfwijze is tot een uiterste karigheid teruggebracht, nog meer weglaten, en er rest slechts stilte.
Het kenmerkende geloofsconflict uit 1566 kan op die manier worden gehoord als macht tegenover implosie. Het is niet de bedoeling om een directe lijn te trekken naar de historische beeldenstorm. Wel is onverdraagzaamheid, resulterend in ketterverbranding en plundering een dramatisch uitgangspunt, en iets dat ons doet denken aan de afschuwelijke burgeroorlog in Syrië, waar religie zo’n grote rol speelt. In de tekst is er verwijzing naar beide conflicten.
Aan het einde gaat het over de strijd, eerst die van Isa en Tobi. De harp speelt hier 4 grote cadensen met als begeleiding weer het carillon van Dordrecht uit de luidsprekers.
Daarna het slot. Iedereen heeft moeten vluchten: de vervolgden en de vervolgers, de buitenstaanders en de kinderen. Uiteindelijk vlucht iedereen voor de tsunami van geweld. Vragen om hoop en lente.
Isa heeft een andere uitweg: ze heeft haat angst overwinnen en heeft een gedicht gemaakt, dat even strijdbaar is als het beeld van haar broer. Maar uiteindelijk verandert er niets, ze zullen samen met de andere vluchtelingen verder moeten.
Ze ziet de sterren aan de hemel, die we ook in de elektronica kunnen horen en maakt haar eigen muziek die uiteindelijk dat van de vluchtelingen overstemt.
Peter-Jan Wagemans
