Dicht op de huid
Zelden heeft de stille week mij zo dicht op de huid gezeten als deze week, nu de wereld zelf stil is, in lockdown en in een staat van eenzaamheid. En nu we zelf gereduceerd dreigen te worden tot ‘een virus dat een virus heeft gekregen’ en we elkaar daardoor mijden als de pest. Velen ervaren nu door corona-virus ook de totale Godverlatenheid die daar bij hoort.
Het lege heilige centrum
Bijna alle religieus geïnspireerde figuren zoals bijvoorbeeld moeder Teresa en Dietrich Bonhoeffer kenden soortgelijke diepe crisiservaringen. Het meest kernachtig en schokkend belichaamd in die schreeuw van Godverlatenheid door Jezus, van het hartstochtelijk zoeken naar God zonder hem te vinden. Het ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten?’ zoals opgetekend in het evangelieverhaal naar Marcus. Misschien is daarom wel die ene zin, de lege kern, het heilige centrum van het christelijk geloof. Zelfs in Godverlatenheid kunnen we onze stem nog tot de Onuitsprekelijke richten. Geloven is blijkbaar geen gebied om te veroveren en om twijfels uit te sluiten, ook de wanhoop niet, of het lijden, ja zelfs de totale Godverlatenheid niet.
De vrijheid om het goede te doen
Jezus leven was er op gericht om mensen te bevrijden van machten en krachten die hen klein houden. Hij wilde mensen in woord en daad duidelijk maken hoe de wereld door de Schepper bedoeld is: als een gemeenschap waar de mensen elkaar hoog houden en bevestigen in hun vrijheid het goede te doen. Zelfs het lijden dat mensen wordt opgelegd, kan hen die vrijheid niet ontnemen. In elke situatie zijn we vrij de weg der liefde te gaan door ons te committeren aan datgene wat goed is, ook al is datgene wat ‘goed’ is niet altijd leuk en doe je misschien liever iets anders. In elke situatie zijn we vrij om ons te laten binden door de kracht van het goede, juist in beroerde situaties waarin goedheid totaal afwezig lijkt. Zijn levensweg kan ons ontvankelijk maken voor het wonderlijke troostrijke gegeven dat de Godverlatenheid die wij soms ervaren niet komt doordat de Onuitsprekelijke oneindig ver weg is van ons, maar omdat Hij ons te dichtbij is gekomen, tot in het diepste duisternis van de menselijke ziel. Misschien kunnen we Onzienlijke niet zien omdat Hij de nabijheid zelf is, omdat Hij de ruimte en het licht is in wie wij ‘leven, en bewegen kunnen’ zoals Paulus dat ergens uitdrukt, vrij om ons in welke situatie dan ook ons te laten binden door de kracht van het goede. Ja, ook in quarantaine.
Jan Prij
Foto: Pixabay/ Alexandra Koch
