Aan u allen!

Stille Week. Bijzondere herdenkingsdienst in de Bergsingelkerk op, woensdag 8 april, 20.00 uur. Te beluisteren via kerkomroep.

Aan u allen, die vanuit huis verbonden bent met ons hier in deze stille, bijna lege kerk en die evenals wij hier, de betekenis van deze stille week een plaats wilt geven in uw leven. Wij allen zullen verbonden zijn door de gevolgen van het  corona virus dat  lijden, ziekte en dood zoveel dichterbij heeft gebracht, dat ons vragen stelt over wie we zijn en wie we willen worden, als persoon, als familie, als kerk, als samenleving.

Laten wij ons openen voor Gods werkelijkheid, die in Zijn Zoon zichtbaar is geworden als liefde tot over de dood heen.

We steken nu een kaars aan, opdat  Gods licht in ons allen mag leven!

De tekst voor vanavond ter overdenking is opgeschreven door Dietrich Bonhoeffer in 1937. Morgen zal het 75 jaar geleden zijn dat hij op last van Hitler werd opgehangen. Zijn woorden troffen me om de persoonlijke beproeving waarover hij spreekt en om zijn vertrouwen in Gods reddende Woord.  Maar ook omdat hij, evenals Jezus, in zijn openlijke strijd voor gerechtigheid zijn meest verachte medeburgers, in zijn tijd de joodse bevolking,  trouw bleef. Ook hij heeft deze houding  met een smadelijke dood moeten bekopen. Maar voor hem stond vast dat dit het begin was.

Gebed van Bonhoeffer

Plotseling vlamt er twijfel in mijn hart. Plotseling lijkt alles wat ik doe zo onzeker, zo zinloos. Plotseling word ik weer gekweld door zonden van vroeger, alsof ik ze net opnieuw heb begaan. Ik heb er last van, ze klagen me aan. Plotseling stroomt mijn hart bijna over van een diepe droefenis over mezelf, over de wereld, over Gods onmacht ten opzichte van mij. Als Jezus op de proef wordt gesteld, is hij ook van al zijn krachten beroofd, alleen gelaten door God en  mensen. En hij gaat de volkomen duisternis in. Het enige waar hij nog op kan bouwen, is het reddende, dragende Woord van God, dat hem vasthoudt, voor hem strijdt en uiteindelijk overwint. 

Tot zover, Bonhoeffer.

Ik wil nu enkele gedachten aan u voorleggen:

Ons gebed

We leven in de stille week; we gedenken het leven en de dood van Jezus. Met zijn leven getuigde Hij  van leven voor de ander, van liefde, van nabijheid met de minsten. Dit kwam de machtigen in zijn tijd slecht uit. Wij weten hoe het met hem afliep.
Deze week is ook om een andere reden een stille week. Wij zijn over de hele aarde uit het centrum van onze macht tot stilstand gedwongen door een virus. Voor velen van ons is dit  een tijd van beproeving.  Hoe kon dit zo gebeuren? hoe willen en kunnen we verder? Welke zijn onze houvasten?
Evenals  Bonhoeffer denken we na over onszelf.  Ook wij ontkomen dan niet aan schaamte en schuld. Ook aan ons is uw Woord doorgegeven. U kent ons. Uw Woord spreekt van vertrouwen, liefde, verantwoordelijkheid, leven. Daarmee strijdt u ook voor ons, in onze duisternis. Maar hoe kunnen uw Woord en het leven van Jezus nu een concreet oriëntatiepunt zijn? Om een voorbeeld te noemen: Hebben we teveel gemeend  de aarde, het water, het luchtruim naar onze hand te kunnen zetten? Maar ook als dit zo is, hoe moet het dan anders?  Hoe kunnen we dan bijdragen aan welvaart?  Of is deze terechte vraag niet de meest wezenlijke?
Goede God, onze vragen worden nog wel eens uit angst geboren en  uw Woord kent geen angst. Maar wij wel.  Deze kan ons zo bepalen, dat we geen oog meer hebben voor wat we nu ontvangen en dat we hierom juist willen noemen.

Zoals de trouw van al die werkers, die in de zorg voorop, aan wie de zieken zich kunnen toevertrouwen, de leraren die zich bekommeren om hun leerlingen,  de politiemensen die de orde handhaven, en aan al die anderen, vaak laag betaald, die ervoor zorgen dat de winkels gevuld zijn,  de pakjes bezorgd, de auto’s gerepareerd, de branden geblust. Zoals ook onze leidende politici, die op solidariteit met elkaar zijn gericht en waaruit zorgzaamheid spreekt. Er spreekt uit dat ze er voor de ander willen zijn, zoals Jezus, uw zoon geleefd heeft. Allemaal zijn ze tekenen van hoop, reden tot grote dankbaarheid.  Maar we blijven tegelijk bang hoe het verder gaat met ons.

Nog banger zijn we als we aan de vele mensen denken op de vlucht en die leven in kampen in mensonterende omstandigheden.

Goede God, wij denken aan Uw zoon Jezus en staan stil bij zijn lijden en dood. Een volledig schuldeloos lijden en dood, uit liefde voor ons, en dan zo onmenselijk wreed en gewelddadig bejegend. Dit gaat ons besef te boven. Het roept gevoelens in ons wakker, waar wij moeilijk woorden voor hebben. Dat de leerlingen zo bang werden dat ze weg liepen is niet goed te praten, maar misschien hadden wij het niet anders gekund op dat moment. Hoe boven alles verheven  en onmetelijk moet de liefde zijn, o God, waarmee u, met ons mensen verbonden bent. Hoe groot moet de liefde van Jezus, Uw zoon van u,  niet zijn. Dat – voor ons onbegrijpelijk – het leven de dood overwint. Wij kunnen het niet begrijpen, voor ons komt het aan op vertrouwen in uw liefde, er geloof aan hechten, onze hoop erin stellen.

Durven we het aan met deze hoop te leven? Ons toevertrouwen aan U? zonder de zekerheid van ons eigen verstand?

Goede God, het wordt witte donderdag, goede vrijdag, het wordt Pasen. In de tekst van Bonhoeffer die wij lazen spreekt hij over het volkomen duister, waar Christus in moet. En over uw dragend, reddend Woord, dat hem daar vasthoudt, dat voor hem strijdt en dat uiteindelijk overwint. Niet hijzelf, maar Uw Woord is zijn redding.

Hoe onbegrijpelijk ook voor ons verstand, ook uw mensenzoon, Jezus,  moest de duisternis in, die van de dood. Pas daar kon Hij ontdekken dat U daar was en  Hem vasthield, waardoor voor ons de dood overwonnen werd in een nieuw leven met u, God.

Goede God, zo staat het geschreven in het Oude en in het Nieuwe Testament, dat aan ons is overgeleverd. We danken u hiervoor en we vragen uw hulp, om moed om te vertrouwen in uw aanwezigheid, ook in ons leven, dat u ons vasthoudt en voor ons strijdt. Vuur  ons aan goede God,

Hoor dit gebed. 

Laten wij nu bidden, met de woorden die Jezus ons geleerd heeft,

Daarna zullen opnieuw enkele koralen klinken,. uit de Matteus Passion van Johan Sebastian Bach, nu ter afsluiting van deze vespers.

Onze Vader

Onze Vader, die in de hemel zijt,
uw Naam worde geheiligd.
Uw koninkrijk kome.
Uw wil geschiede
op aarde zoals in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood.
En vergeef ons onze schulden
zoals ook wij onze schuldenaars vergeven.
En leid ons niet in verzoeking,
maar verlos ons van de boze.
Want van U is het koninkrijk
en de kracht en de heerlijkheid
in eeuwigheid.
Amen.

Bron van de tekst van Bonhoeffer  Bibelarbeit uber Versuchung, Zingst.  In Illegale Theologenausbildung Sammelvikariate 1937-1940. DBWBand 15,374.381f.

Muziek:

1, Ich will hier bei dir stehen
2, Was mein Gott will, das g’scheh allzeit
3, Oh Haupt voll Blut und Wunden

Voorganger:

Orgel:

Edwin Vooijs

Zangers:

Anje Kirsch, sopraan,
Corinne van de Riviere, alt
Hans de Bruijn, tenor,
Geert Gort, bas

Technische ondersteuning:

Johan Langerak

---